Makat çatlağı, insanın en hassas bölgelerinden biri olan makat bölgesinde meydana gelen bir sorundur. Makat hastalıkları çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir ve bunlardan biri de makat çatlağıdır. Makatın iç tarafında ortaya çıkan bu hastalık, başlangıçta bir çizgi şeklinde belirir ve zamanla önemsenmediği takdirde büyüyerek yırtık haline dönüşür. Bu duruma makat çatlağı denir. Özellikle tuvalete çıkma sırasında şiddetli bir ağrı hissedilir, bu ağrı sanki makat bölgesinin cam ile kesiliyormuş gibi bir his yaratır. Ülkemizde bu sorun oldukça yaygındır ve özellikle doğu bölgelerinde ve muhafazakar kesimlerde utangaçlık nedeniyle doktora gitme eğilimi düşüktür. Bu nedenle kişiler kendi çabalarıyla bu hastalığı tedavi etmeye çalışırlar. Bu durum, sorunun daha da belirgin hale gelmesine ve dayanılmaz bir hal almasına neden olur. Kabızlık, makat çatlağını oluşturan etkenlerin başında gelir. Makat yollarının zorlanması ve yırtılması bu durumu tetikler.

Makat çatlağının belirtileri genellikle makat ağrısı ile başlar. Büyük tuvalet sırasında ve sonrasında ağrılar belirli bir süre devam eder ve bazen kanama görülür. Makat bölgesinde aşırı kaşıntı ve kötü kokular da makat çatlağının ilk belirtileri arasında kabul edilir. Makat çatlağı, iç kısımda meydana geldiği için dışarıdan anlaşılması mümkün değildir. Ancak artan şikayetler ve ağrılar makat çatlağını düşündürür. Bu şikayetler hafif olarak geçse de zamanla etkisini gösterir ve kramp şeklinde de karşımıza çıkabilir. Bazı kişilerde gün boyunca sürekli ağrı hissedilebilir.

Makat bölgesinin hassas olduğu yukarıdaki yazımızda belirtildi. Özellikle sert dışkıya maruz kalması nedeniyle makat bölgesinde çatlaklar oluşur ve zamanla bu çatlaklar yırtık haline gelir. Kabızlık, makat çatlağının oluşmasında büyük bir etkendir ve bu hastalığın en büyük nedenlerinden biri olarak kabul edilir. Kabızlığın yanı sıra ishal de makat çatlağına neden olabilir. İshal sırasında oluşan sıvı dışkı, ani bir şekilde çıktığında makat bölgesinde çatlaklara neden olabilir. Bunların dışında bağırsak iltihapları, makat bölgesinden yapılan cinsel ilişki de makat bölgesinin zorlanmasına ve çatlakların oluşmasına neden olur.

Makat çatlağının oluşmaması için gereken hassasiyet ve özeni göstermek önemlidir. Yukarıdaki bölümde belirttiğimiz gibi kabızlık, ishal ve makat bölgesinden yapılan cinsel ilişki gibi etkenler makat çatlağına neden olabilir. Kabızlık önlenirse makat çatlağı büyük ölçüde ortadan kalkacaktır. Kabız olmamaya dikkat edilmesi, makat çatlağının tedavisinde ilk adımdır. Beslenme alışkanlıkları, tuvalet alışkanlıkları gibi faktörler kabızlığa neden olur. Günde 2 litreden fazla su tüketmek, lifli yiyecekler, meyve ve sebze tüketmek kabızlığı önleyebilir. Besinleri iyice çiğnemeden yutmak kabızlığın bir sebebi olarak unutulmamalıdır. Aynı şekilde ishalin de ani bir şekilde bağırsaklardan çıkması makat bölgesinde basınç oluşturur ve çatlaklara neden olur. İshal olmamaya dikkat edilmelidir. Erken dönemde yapılacak tedavi olumlu sonuçlar verecektir. İki haftalık bir süreçte rektoderm ve nitro gliserinli krem ile tedavi süreci başlatılır. Bu yöntem bazen başarılı olabilir ve cerrahi müdahaleye gerek kalmadan eski sağlığa kavuşmak mümkün hale gelir. Krem ile denendikten sonra olumlu sonuçlar vermezse, durum kronik hale gelir ve daha ciddi bir müdahaleye ihtiyaç duyulur. Örneğin, botoks ameliyatı kısa bir sürede uygulanarak tamamlanabilir. Bu hastalık tedavi edilse bile, kabızlık problemi devam ettiği sürece her zaman yeniden ortaya çıkma ihtimali vardır.